Σκόρπιες σκέψεις στο διάλειμμα για διαφημίσεις

– Σε συνέχεια της ενασχόλησης με τις σκοτεινές πτυχές του πιο εμβληματικού, πλην κόβιντ φυσικά, σύγχρονου προγράμματος εμβολιασμού – της πολιομυελίτιδας: ενώ ο ΠΟΥ διακήρυξε το οριστικό τέλος του ιού για την αφρική το 2020, έκτοτε πάνω απο δέκα αφρικάνικες χώρες, αντιμετωπίζουν σοβαρές επιδημιολογικές εξάρσεις του ιού, με πάνω απο 500 παιδιά να παραλύουν ετησίως.

https://www.science.org/content/article/africa-battles-out-of-control-polio-outbreaks

Πρόκειται βέβαια για την εξημερωμένη, εμβολιαστική εκδοχή του ιού – ο άγριος εξαφανίστηκε και υποτίθεται πως υπάρχει πλέον μόνο στο πακιστάν και το αφγανιστάν. Το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο: ήδη απο το ΄70 είχε παρατηρηθεί πως το πόσιμο εμβόλιο (του sabin) ενέχεται για τη δημιουργία νέων επιδημιών και σταδιακά εγκαταλείφθηκε στις δυτικές χώρες.

Συνεχίζεται όμως στην αφρική, καθώς η χρηματοδοτούμενη κατά κύριο λόγο απο το ίδρυμα gates GPEI (Global Polio Eradication Initiative – Παγκόσμια Πρωτοβουλία για την εξάλειψη της Πολιομυελίτιδας), δοκιμάζει μερικές καινούργιες και απόλυτα ασφαλείς τεχνολογίες. Οι οποίες όμως, όσα update και να κάνουν στις εμβολιαστικές βερσιόν, βασικά εμφανίζουν το ίδιο πρόβλημα: ο εξασθενημένος ιός του εμβολίου κάνει γρήγορα regress, όπως και τα υβρίδια των καλλιεργούμενων φυτών, στην “άγρια” εκδοχή του. Έτσι ακόμα και περιοχές όπου δεν είχαν κρούσματα πολιομυελίτιδας αποκτούν τώρα επιδημίες μέσω του εμβολίου.

Θυμίζουμε πως ο ιός του εμβολίου δεν πλήττει μόνο τους εμβολιασμένους, αλλά κυκλοφορεί κανονικά στον πληθυσμό, όπως ο “άγριος” ιός.

Πιθανότατα η παράλυση απο τον ιό του εμβολίου, χαρακτηρίζεται ως “πλήρως ελέγξιμη και ήπια παράλυση”, όπως και η μυοκαρδίτιδα του εμβολίου κόβιντ, έγινε αίφνης “ήπια και πλήρως ελέγξιμη συνθήκη” – που φυσικά δεν είναι.

Το πρόβλημα υπόσχεται να λύσει η νέα, σούπερ βελτιωμένη εκδοχή τoυ εμβολίου, nOPV2, που έρχεται να αντικαταστήσει τη mOPV2 – πλην όμως χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, καθώς οι επιδημίες σε χώρες όπως η νιγηρία που κάνει αποκλειστική χρήση του νέου, updated εμβολίου, συνεχίζουν ακάθεκτες.

– Το πρόβλημα εδώ δεν είναι το αν η επιστήμη στο κάτω κάτω δικαιούται να κάνει και λάθη ούτε το αν ο καπιταλισμός εκμαυλίζει την αγνή και αμόλυντη επιστήμη. Είναι το ότι μετά το 2ο παγκόσμιο, όλα τα κράτη και οι κυρίαρχοι θεσμοί επένδυσαν αδρά πάνω της ως μοναδικής δύναμης ερμηνείας και αναμόρφωσης του κόσμου – η ήδη ιεροποιημένη σε μεγάλο βαθμό επιστήμη εγκαταστάθηκε ως η κυρίαρχη θρησκεία. Καθώς τόσο η αμερική, όσο και η εσσδ και μαζί τους, όλος ο “πολιτισμένος” κόσμος, ξόδευαν δισεκατομμύρια σε επιστημονικά πρότζεκτ, το ίδιο το υποκείμενο της νέας θρησκείας, ο επιστήμονας, αντικατέστησε την κριτική σκέψη με την αλάθητη όσφρηση για φρέσκιες χρηματοδοτήσεις και την αμφισβήτηση με τη λυσσαλέα προσπάθεια ανάδειξης του δικού του πρότζεκτ και ανέλιξης στην ιερατική ιεραρχία.

Αυτό δε σημαίνει πως η επιστήμη είναι η κύρια δύναμη που διαμορφώνει τον κόσμο – οι περισσότερες αποφάσεις που, στον έναν ή τον άλλο βαθμό, τον καθορίζουν, παίρνονται με κριτήρια κέρδους: των κυβερνώντων έναντι των κυβερνούμενων. Ούτε άλλωστε η θρησκεία ήταν η κύρια δύναμη στη διαμόρφωση της εποχής της: η γενοκτονία της αμερικής, οι διαρκείς πόλεμοι στην ευρώπη ή το εμπόριο δούλων γίνονταν για πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα και όχι για θρησκευτικά. Όμως η θρησκεία ήταν η κύρια πηγή νομιμοποίησης κάθε πολιτικής πράξης – ο θεός πάντα συμφωνούσε με την απαρχή ενός πολέμου. Και κυρίως πολλά απο τα θλιβερά γεγονότα της εποχής της, καθορίστηκαν πρωτίστως από θρησκευτικές μανίες εγγενείς στην ίδια τη φύση της -χριστιανικής- θρησκείας. Η ιερά εξέταση και η εξόντωση μαγισσών ήταν κατά κύριο λόγο θρησκευτικές υποθέσεις –χωρίς αυτό να σημαίνει πως πάνω τους δεν επενδύθηκαν συγκεκριμένα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα.

Η επιστήμη αντίστοιχα αν και κατά κύριο λόγο νομιμοποιεί (ή και υλοποιεί) μάλλον παρά παράγει συγκεκριμένες πολιτικές εκστρατείες, ενίοτε ωστόσο ενδέχεται να επιβάλλει -για λόγους συμφέροντος ή ιδεολογίας- και τις δικές της. Στις μέρες μας άλλωστε τα συμφέροντα ενός μεγάλου μέρους της τεχνοεπιστήμης είναι ταυτόσημα με αυτά του καπιταλισμού.

Έχουμε με άλλα λόγια ένα μεθοδολογικό σύστημα μελέτης του κόσμου, που αφήνει σταδιακά στην άκρη την διαρκή αμφισβήτηση, επανεξέταση και κριτική για χάρη του -κομβικού σε όλα τα θρησκευτικά συστήματα- δογματισμού. Αυτό δεν παράγει απλά μια σταδιακή υποβάθμιση του επιστημονικού έργου, αλλά κυρίως μια εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση όπου οι επιστήμονες ως φορείς της Ιερής Αλήθειας, όπως και οι αρχιερείς προγονοί τους αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους εκτός του κόσμου αυτού. Το Ιερό είναι άλλωστε εξ΄ορισμού εκτός της καθημερινής πραγματικότητας. Και το χειρότερο: πραγματώνεται ως τέτοιο ακριβώς όταν δε συνάδει με την εμπειρική αντίληψη της πραγματικότητας. Το Ιερό -όπως και η εξουσία- αποκαλύπτεται πλήρως ακριβώς όταν δε βγάζει νόημα. Η “Επιστήμη είναι γκρίζα” αρκέστηκε να παρατηρήσει χαμογελαστή η διευθύντρια του CDC, walensky, όταν σε μια πρόσφατη ομιλία της στο πανεπιστήμιο της ουάσινγκτον, της επισημάνθηκε πως δεν πάει χρόνος απο τότε που δήλωνε πως “Οι εμβολιασμένοι δεν μεταφέρουν τον ιό … και δεν αρρωσταίνουν”. Άγνωσται αι βουλαί του κυρίου.

Οι επιστήμονες στο λος άλαμος, αντάλλασαν αστειάκια για τον “χοντρούλη”, την πυρηνική βόμβα που ετοίμαζαν και ουδόλως περνούσε απο το μυαλό τους ο όλεθρος που θα έφερνε ο χοντρούλης τους. Αυτοί ήθελαν να δοκιμάσουν πάση θυσία το κατασκευασμά τους και να προχωρήσουν την επιστήμη ένα βήμα παραπέρα. Οι συνέπειες, ήταν κάτι που αφορούσε κάποιους άλλους, τους κοινούς θνητούς και όχι αυτούς. Παρομοίως, στο μυαλό των πρωταγωνιστών των εμβολιαστικών προγραμμάτων υπήρχε μόνο χώρος για επιδημιολογικές θεωρίες και πρακτικές – το γεγονός πως οι θεωρίες τους, αν κάτι πήγαινε λάθος -που πήγε- οι συνέπειες για ένα τεράστιο κομμάτι της ανθρωπότητας θα ήταν καταστροφικές, δεν ήταν κάτι που τους απασχολούσε ιδιαίτερα. Όχι επειδή ήταν απαραίτητα κακοί άνθρωποι -αν και είμαι σίγουρος πως πολλοί τους ήταν θηριωδώς κακόψυχοι- αλλά επειδή είχαν πέσει θύματα της ίδιας της αφήγησης περί ιερότητας. Η επιστημονική έρευνα είναι Καλή. Τελεία. Ακόμα και αν οι συνέπειες είναι εκατόμβες νεκρών.

Είναι αυτή ακριβώς η ιδιαίτερη κοινωνικοπάθεια των επιστημόνων που κανονικά θα έπρεπε να τους αποκλείει απο οποιαδήποτε πολιτική απόφαση∙ η γνώμη τους είναι σεβαστή στην τεχνική υλοποίηση της απόφασης, αλλά απο την ίδια την διαδικασία λήψης αποφάσεων θα έπρεπε κανονικά να αποκλείονται, όπως και οι κάθε λογής ειδικοί. Που είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό που συμβαίνει στις μέρες μας όπου η Φωνή της Επιστήμης μπορεί πλέον να καθορίσει πολιτικές ακόμα και για το πως ζούμε, πότε μπορούμε να βγούμε απο το σπίτι μας ή τι σκευάσματα θα εισάγουμε στο σώμα μας.

Καθώς ο βιολόγος αντικατέστησε τον φυσικό ως αρχετυπικός επιστήμονας, ο τρόμος του πυρηνικού ολέθρου αντικαταστάθηκε με τη σειρά του απο αυτόν της μόλυνσης. Μην έχοντας ακόμη παρά μερικές φρικαλέες υποψίες για το πόσο τρόμο μπορούν να παράξουν οι μέχρι πρότινος σχετικά άκακοι κλιματολόγοι, το μοτίβο που γίνεται φανερό είναι πως ο κάθε κλάδος της τεχνοεπιστήμης κυριαρχεί όχι τόσο μέσω των λαμπερών υποσχεσεών του, αλλά μέσω των τρόμων του.

Και ο λόγος είναι πως η τεχνοεπιστήμη είναι εν πολλοίς, εντελώς ανεξέλεγκτη. Κάθε καινούργια ιδέα έχει πλέον ολόκληρο τον πλανήτη ως πεδίο δοκιμών. Αυτή η έλλειψη αναστοχασμού, η έλλειψη φρένων και ορίων, είναι πλέον δομικό χαρακτηριστικό της τεχνοεπιστήμης, όπου το τεχνικά εφικτό, είναι αργά ή γρήγορα και υποχρεωτικό.

Επαναλαμβάνω: δε θεωρώ πως είναι πρόβλημα η επιστήμη να υπερβαίνει τα όρια, να εξετάζει τις υποατομικές συσχετίσεις και τις ν διαστάσεις, ή να αποδικωποιεί το dna. Δε θεωρώ πως υπάρχει καμία ύβρις στην προσπάθεια κατανόησης του κόσμου, ακόμα και όταν προχωράμε στα εγκατά του και στα δομικά συστατικά του. Και αυτό αφορά και την υποατομική φυσική και τη βιοτεχνολογία. Δεν υπάρχει τίποτε το τρομακτικό στο να ερευνηθεί η δυνατότητα εισαγωγής ξένου γονιδιώματος στο e coli, ούτε στη σύγκρουση στοιχειωδών σωματιδίων με ταχύτητες που πλησιάζουν αυτές του φωτός.

Αυτό που είναι ανατριχιαστικά τρομακτικό είναι το να προσφέρεται ολόκληρος ο πλανήτης ως πεδίο δοκιμών γνωστικών κλάδων με ελάχιστες δεκαετίες ύπαρξης και με πλήρη διαπιστωμένη και ομολογημένη άγνοια για το γνωσιακό τους αντικείμενο.

Έχουν οι φυσικοί άγνοια για το γνωσιακό τους αντικείμενο, τον κόσμο δηλαδή; Κατά κάποιο τρόπο, ναι. Υπήρξαν αναμφίβολα τεράστιες τεχνικές εξελίξεις απο το β΄παγκόσμιο και μετά, αλλά τα τελευταία 70 χρόνια, μετά την κβαντομηχανική, δεν έχει υπάρξει κάποια εντυπωσιακή πρόοδος στην εξήγηση του κόσμου. Έχουν υπάρξει ελκυστικές και γοητευτικές θεωρίες, όπως αυτή των υπερχορδών, αλλά κατά κανόνα, όσο περισσότερο αποκαλύπτεται η φύση του κόσμου στους μεγάλους επιταχυντές και στις μαθηματικές εξισώσεις, τόσο περισσότερα δυσεπίλυτα προβλήματα προκύπτουν. Είμαστε τόσο μακρυά απο μια θεωρία των πάντων, όσο και το 1940. Το καθιερωμένο μοντέλο για να λειτουργήσει χρειάζεται μεταβλητές, προσθήκες, διορθώσεις στη μάζα των περιβόητων μποζονίων και -κυρίως- το να αγνοηθεί κάπου το 70 και βάλε τοις εκατό της συνολικής ενέργειας του σύμπαντος, της γνωστής και ως σκοτεινής. Η εξήγηση του κόσμου στους κύκλους της φυσικής παραμένει μια υπόθεση φιλοσοφίας και, ας το παραδεχτούμε, μεταφυσικής.

Αλλά εσχάτως, και μάλλον δυστυχώς, η ζωή μας δεν καθορίζεται τόσο απο τους φυσικούς, όσο απο τους επιδημιολόγους και δη τους ιολόγους. Έχουν οπότε μια συμπαγή γνωσιακή βάση οι ιολόγοι για το αντικειμενό τους; Αναμφίβολα όχι.

Καταρχάς σε αντίθεση με τα βακτήρια, οι ιοί έχουν μια εξαιρετικά φευγαλέα ύπαρξη. Είναι πολύ μικροί για να ανιχνευθούν οπτικά, ακόμα και με μικροσκόπια ηλεκτρονίων. Συχνά δεν υπακούουν στα αξιώματα του koch τα οποία είναι υποτίθεται κανόνας για όλους του λοιμώδεις οργανισμούς. Ακόμα και οι πλέον διάσημοι απο αυτούς, όπως ο hiv, ανιχνεύονται δύσκολα και η υπαρξή τους συμπεραίνεται κυρίως μέσω της ύπαρξης αντισωμάτων, ή εξαιρετικά αμφιλεγόμενων μεθόδων όπως το pcr. Η επιστήμη δεν έχει καταλήξει καν αν πρόκειται για ζωντανούς οργανισμούς ή όχι. Η εύρεση του γονιδιωματός τους είναι συχνά έμμεση: καταγράφονται οι γενετικές ακολουθίες στο κύτταρο και οι άγνωστες αποδίδονται στον ιό.

Όντας ουσιαστικά ένα περίβλημα απο λιπίδια και πρωτείνες με λίγο γενετικό υλικό στη μέση είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να διακριθούν απο τα αναρίθμητα εξωσωματίδια (που επίσης περικλείουν γενετικό υλικό σε ένα στρώμα λιπιδίων και πρωτεινών) που για άγνωστους λόγους εκλύουν τα κύτταρα απο μόνα τους, ειδικά σε περίπτωση οξειδωτικού ή τοξικού στρες ή μόλυνσης. Βέβαια η ταυτοποίηση ενός ιού, ως αίτιο μιας αρρώστειας, είναι πάντα προτιμότερη απο την ταυτοποίηση της ρύπανσης, της τοξικότητας των τροφών, των φαρμάκων ή της ακτινοβολίας, που αποτελούν και τους μεγαλύτερους παράγοντες νόσησης και θανάτου στις σύγχρονες κοινωνίες.

Η όποια γνώση των ιών είναι ούτως ή άλλως πολύ πρόσφατη. Μέχρι το ΄50, ο όρος ιολόγος ήταν άγνωστος. Έκτοτε βέβαια κύλησε πολύ νερό -και χρήμα- στο αυλάκι, ωστόσο η κατανόηση των ιών παραμένει ελλιπής. Οι αρχικές βεβαιότητες για ογκογεννητικούς (δηλαδή καρκινογόνους) ιούς σύντομα καταρρίφθηκαν και πλέον έχουν μείνει μια σειρά απο αβεβαιότητες, όπως για τον epstein bar που υποτίθεται πως συνδέεται με κάποιες μορφές καρκίνου, κάτι που χωρά πολύ συζήτηση, μια και υπολογίζεται πως ο ιός είναι παρών στο 90% του πληθυσμού, δηλαδή τον έχουμε σχεδόν όλοι.

Βέβαια οι ίδιες οι κυτταρικές λειτουργίες και ειδικά οι γονιδιακές παραμένουν εν πολλοίς terra incognita: ένα μεγάλο κομμάτι ιολόγων και γενετιστών δε δείχνει ακόμη να έχει κατανοήσει πως ο γενετικός κώδικας δεν είναι σαν τον κώδικα υπολογιστή και το να κόβεις ένα κομμάτι του σε ένα σημείο και να το αντικαθιστάς με ένα άλλο φέρνει καρκινογόνες μεταλλάξεις σε διάφορα άλλα σημεία της αλυσίδας του dna. Βασικά η ιδέα ότι τόσο σε κυτταρικό, όσο και σε σωματικό επίπεδο, κυριαρχεί η αλληλοσύνδεση και τα δίκτυα, δε δείχνει να μπορεί να γίνει κατανοητή απο γενετιστές και ιολόγους. Προσεγγίζουν τη ζωή με όρους μηχανής και εξαρτημάτων που μπορούν να αντικαθιστούν με άλλα και όλο μένουν έκπληκτοι απο τις λευχαιμίες στις κυτταρικές θεραπείες τους, ή απο την εγγραφή του rna στο dna. Και φυσικά τα ίδια ισχύουν και για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Η σύγχρονη επιστήμη έχει εξαιρετικά ελλειπή κατανόηση του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος, κάτι που καταδεικνύεται και στα αυτοάνοσα νοσήματα τα οποία η δυτική ιατρική δε μπορεί ούτε να κατανοήσει, ούτε να αντιμετωπίσει, παρά μόνο να καταστείλει προσωρινά.

Αυτό αντανακλά και την όλη δυτική επιστημονική προσέγγιση για το σώμα και την αρρώστεια. Στη δυτική επιστημονική σκέψη οι ιοί και τα βακτήρια είναι εχθροί και η αρρώστια πάντα προκαλείται απο ένα εξωτερικό φορέα και ο μόνος τρόπος ίασης έρχεται με την εξόντωσή του. Πρόκειται δηλαδή για τερατώδη άγνοια για την ίδια τη λειτουργία της ζωής.

Περίπου το ένα δέκατο του ανθρώπινου γενετικού κώδικα είναι ιογενούς προέλευσης. Σε ένα βαθμό οπότε οι ιοί είναι φορείς εξέλιξης και ο ακριβής ρόλος τους ως παράγοντας εμπλουτισμού του γενετικού κώδικα είναι εν πολλοίς ανεξερεύνητος. Τα ίδια τα κυτταρικά κέντρα μετατροπής ενέργειας, τα μιτοχόνδρια, είναι πιθανότατα βακτήρια που συμβιώνουν με τα κυτταρά μας. Το συντριπτικό ποσοστό άλλωστε της μικροβιακής ζωής είναι απαραίτητο για την ίδια τη ζωή ή γενικά άκακο: λιγότερο από το 3% ενέχεται για κάποια παθογένεια και πολύ λιγότερο απο το 1% μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσηση ή θάνατο. Αν εξοντώναμε όλο το μικροβιωμά μας, όλο τον πληθυσμό βακτηρίων, πρωτόζωων και ιών που ζούνε στο σώμα μας, ζήτημα είναι το αν θα επιβιώναμε για πάνω απο λίγες βδομάδες. Όπως τα φυτοφάρμακα που σκοτώνοντας όλα τα έντομα σε ένα δέντρο, δημιουργούσαν ένα δέντρο άρρωστο, εξαρτημένο απο όλο και περισσότερα φάρμακα, έτσι και η σύγχρονη αντιμετώπιση της αρρώστειας που πάντα γυρεύει έναν εχθρό με τη μορφή ενός παθογόνου οργανικού αίτιου, ιού, ή βακτηρίου, εντέλει παράγει περισσότερη αρρώστεια και πιο παθογόνους μικροοργανισμούς.

Αυτό που βιώσαμε τα δυο προηγούμενα χρόνια, οι συνεχείς αναιρέσεις των επιστημονικών δογμάτων, η πλήρη αποτυχία ελέγχου του ιού, η απουσία κάθε θεραπευτικής πρακτικής ή σκευάσματος, τα μοναδικά στην ιστορία εμβόλια που δε σταματάνε ούτε τη μόλυνση, αλλά, λίγο μόλις καιρό μετά τον εμβολιασμό, ούτε καν τη νόσηση και το θάνατο, οι συνεχείς παραλογισμοί στην αντιμετώπιση του ιού, όλο αυτό το μείγμα ηλιθιότητας, κακοψυχίας, άγνοιας και παραλογισμού που χαρακτήρισε την επιδημιολογική πρακτική, δεν ήταν κάποια επιστημονική αστοχία. Πέραν ενός σοβαρού ποσοστού ξεκάθαρου σχεδιασμού, το υπόλοιπο ήταν η εγγενής αδυναμία της επιδημιολογίας να κατανοήσει την αρρώστεια γενικά και τους ίδιους τους ιούς. Αδυναμία που δεν οφείλεται τόσο στην έλλειψη δεδομένων ή πρακτικής, όσο στην ίδια τη δομή της επιδημιολογίας.

Μα, έστω και με τις ελλειπείς αυτές γνώσεις, δε θα΄πρεπε να κάνουμε κάτι;

Όχι. Το πιο επικίνδυνο είδος ηλιθίου, είναι αυτό του ασταμάτητα ενεργητικού ηλιθίου. Το δόγμα της τεχνοεπιστήμης, της ανάγκης διαρκούς παρέμβασης και διόρθωσης, της παροχής μιας -τεχνικής- λύσης για κάθε πρόβλημα, είναι χρήσιμο για τον κύκλο των εργασιών αλλά ολέθριο για τον κόσμο. Όταν δεν ξέρεις τι κάνει μια γενετική κοπτοραπτική σε έναν οργανισμό, δεν τον αμολάς σε όλα τα χωράφια του πλανήτη και όταν δεν ξέρεις πως συμπεριφέρεται η γενετική σου νανοσυσκευή που πασάρεις ως εμβόλιο δεν την εισάγεις δια της βίας στα σώματα όλων των ανθρώπων του πλανήτη.

– Μετά απο ένα δύσκολο και σε πολλές περιπτώσεις σκληρό χειμώνα, το αφήγημα της πανδημίας, τουλάχιστον με τη μορφή των δυο τελευταίων ετών, έχει πλέον εγκαταλειφθεί. Υπάρχουν μεμονωμένα προπύργια, όπως η πολιτεία της νέας υόρκης η οποία -συνεχίζει να- προσφέρει λεφτά σε όσους εμβολιαστούν, ή αυτή του ροντ άιλαντ όπου συζητιέται οι γονείς που δεν εμβολιάζουν τα παιδιά τους να πληρώνουν διπλάσιο φόρο εισοδήματος και ένα μηνιαίο πρόστιμο, αλλά συνολικά στο δυτικό κόσμο, τα λοκ ντάουν, ο τρόμος, τα εμβόλια, οι περιορισμοί, αποτελούν μια ομιχλώδη ανάμνηση, που, τώρα που το λες, είχε πράγματι συμβεί, πότε ήταν όμως να δεις και πλέον χρειάζεται να περιδινιστεί κανείς στα ψιλά γράμματα της ειδησεογραφίας για να βρει τις καθημερινές απώλειες και νοσηλείες λόγω κόβιντ. Κάποιες φωνές ειδικών για μη-εφησυχασμό και για ανάγκη ν-δόσης εμβολιασμού, ακούγονται σαν ξέμπαρκες βροντές απο μια καταιγίδα που έχει προ πολλού κοπάσει.

Πρόκειται για τη φάση όπου ο μπάτσος σου δίνει τσιγάρο και μαντήλι να σκουπίσεις τα αίματα – κάποιοι συνάδελφοι είναι πραγματικά γουρούνια. Τη φάση όπου τα διάφορα επιμέρους χαρακτηριστικά του νέου παραδείγματος -ψηφιακός έλεγχος, εμπέδωση του μοντέλου του μετα-απαρτχάιντ, διαρκής κατάσταση έκτακτης ανάγκης, βιοτεχνολογία, αλγοριθμική επιτήρηση-εγκαθίστανται αθόρυβα ως κανονικότητα. Πρόκειται δηλαδή για κάτι το ίδιο επικίνδυνο, αν όχι πιο επικίνδυνο απο τα δυο προηγούμενα χρόνια της ασταμάτητης επίθεσης.

Καθώς είναι φανερό πως ό,τι συνέβη τα τελευταία δυο χρόνια δεν ήταν κάποια ιστορική ιδιομορφία, αλλά είναι κάτι που θα επαναληφθεί με κάποια άλλη απειλή ίσως ή με πολλές μικρότερες, ο σχεδιασμός στρατηγικών αντιμετώπισης των επόμενων εκστρατειών εκτάκτου ανάγκης, είναι κάτι σχεδόν επιτακτικά απαραίτητο.

Μια τέτοια στρατηγική που συζητιέται αρκετά είναι η άρνηση της επικινδυνότητας ή των οποιοδήποτε ασυνήθιστων χαρακτηριστικών του κόβιντ. Αποτελεί κοινή στάση του euggypius και της off-guardian, αλλά και -πολιτική ενίοτε- επιλογή διαφόρων συνιστωσών του κινήματος ενάντια στον ολοκληρωτισμό. Σύμφωνα με αυτή τη στρατηγική, ο sars-cov-2 είναι ένας κοινός ιός του αναπνευστικού, χωρίς τίποτε το αξιοσημείωτο και η συζήτηση για την εργαστηριακή του προέλευση ή την πιθανότητα ade σε εμβολιασμένους είναι εις βάρος μας και πρέπει να αποφεύγεται.

Μπορούμε να διακρίνουμε εν πρώτοις μια στιβαρή λογική πίσω απο αυτή τη στρατηγική. Η καταπολέμηση του τρόμου, που τόσο απλόχερα διαμοιράστηκε στους υπηκόους είναι πράγματι πρώτιστο μέλημα. Και -ειδικά με την κυριαρχία των στελεχών της όμικρον- μια ψύχραιμη αποτίμηση του ιού δεν τον κατατάσσει σε κάποια βαθμίδα υψηλής επικινδυνότητας. Είναι πιθανό πως αν έλειπε όλη η τρομο-υστερία και η καθημερινή προπαγάνδα, πως ο κόσμος θα συζητούσε μεν για μια επικίνδυνη γρίπη αλλά γενικά θα ήταν ένα δευτερεύων θέμα στην καλύτερη. Υπήρξε αναμφίβολα κάποια αυξημένη θνητότητα, αλλά και το χειμώνα του ΄17-΄18, υπήρξε επίσης αυξημένη θνητότητα σε πολλά κράτη της ευρώπης απο κάποια εποχική λοίμωξη χωρίς αυτό να αποτελέσει τη βάση όχι μόνο για μέτρα, αλλά ούτε καν για μηντιακές αναφορές.

Υπάρχουν ωστόσο αρκετά προβλήματα με αυτό το στρατήγημα. Και επειδή αυτό το διάστημα χρειάζεται σκέψη, σχεδιασμός και πλάνα και όχι εφησυχασμός, θα επιχειρηματολογήσω εν συντομία εναντιά του.

Καταρχάς πρόκειται ακριβώς γι΄αυτό: ένα στρατήγημα. Σε μια εποχή διαρκούς ψεύδους και αντιστροφής της πραγματικότητας, οδηγός μας πρέπει να είναι η όποια αλήθεια αντιλαμβανόμαστε και όχι οι επιταγές μιας στρατηγικής ή ενός ιδεολογήματος. Αν κάτι πραγματικά επικίνδυνο χρησιμοποιείται ως πρόφαση για οικονομικούς και πολιτικούς λόγους, η εναντίωσή μας δεν πρέπει να στηρίζεται σε αφηγήσεις που μας συμφέρουν, αλλά σε αυτό που έχει δεχτεί ανηλεή επίθεση τον τελευταίο καιρό: την αλήθεια. Τουτέστιν να διακρίνουμε πως παρότι επικίνδυνο, δεν είναι παρά πρόφαση. Δεν πρέπει με άλλα λόγια να προσαρμόσουμε την κριτική και εμπειρική μας ανάλυση στην ιδεολογία μας, αλλά την ιδεολογία μας στην κριτική και εμπειρική μας ανάλυση.

Τούτων λεχθέντων, ο ιός, ακόμα και στην πιο πρόσφατη και ήπια εκδοχή του, δεν είναι σε καμία περίπτωση μια απλή γρίπη. Μπορεί η θνησιμοτητά του να έχει φουσκωθεί και η επικινδυνοτητά του να έχει υπερτονιστεί, ωστόσο το γεγονός παραμένει πως ποτέ άλλοτε, τις τελευταίες δυο δεκαετίες τουλάχιστον, δεν είχαμε τόσους ανθρώπους γύρω μας να νοσούν σοβαρά η και να πεθαίνουν απο μια λοίμωξη. Πρόκειται για κάτι στην κατηγορία της πανδημικής γρίπης όπως αυτής του ΄68 ή του ΄58. Για κάτι δηλαδή που ναι μεν απέχει παρασάγγας απο την πανούκλα ή και πιθανώς την γρίπη του ΄18 [1], αλλά ωστόσο είναι σοβαρό και μπορεί να οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στο θάνατο. Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις του, υπό τη μορφή του λονγκ κόβιντ, μπορεί επίσης να είναι υπερτιμημένες, μπορεί να περιλαμβάνουν ψυχοσωματικά (λόγω του τρόμου και του εγκλεισμού) αίτια, αλλά και πάλι, μιλώντας καθαρά ανεκδοτολογικά, το να υποφέρουν άνθρωποι μήνες μετά απο μια γρίπη δεν είναι κάτι συνηθισμένο.

Το να αρνηθούμε την επικινδυνοτητά του επίσης, πέρα από το ότι θα μας στερήσει την αξιοπιστία σε ανθρώπους που έχασαν κάποιο κοντινό τους ή και ταλαιπωρήθηκαν οι ίδιοι απο κόβιντ, δεν μας προσφέρει κανένα εχέγγυο ότι η επόμενη απειλή πάνω στην οποία θα κτιστεί η αιώνια κατάσταση έκτακτης ανάγκης δε θα είναι πραγματικά επικίνδυνη ή δε θα πλασαριστεί ως τέτοια.

Η γρίπη του ΄68, ήταν κάτι απο πολλές απόψεις τρομακτικό: δεν είναι σύνηθες να γεμίζουν τα νοσοκομεία με μπλαβιασμένους ανθρώπους στα όρια της ασφυξίας, όπως τότε. Αλλά δεν είναι κάτι που μπορεί να δικαιολογήσει ούτε ένα μικρό ποσοστό όσων αδιανόητων επιβλήθηκαν τώρα. Γενικά, κάθε 30 ή 40 χρόνια θα εμφανίζεται κάποιο καινούργιο στέλεχος αναπνευστικής λοίμωξης το οποίο, για σύντομο διάστημα, μέχρι να ακολουθήσει τη συνήθη πορεία των ταχέως μεταλλασσόμενων λοιμώξεων του αναπνευστικού σε κάτι σχετικά πιο ήπιο, θα σκοτώσει πολύ κόσμο (έως και 4 εκατομμύρια υπολογίζονται οι απώλειες το ΄68-΄69, σε ένα πληθυσμό περίπου το μισό από σήμερα). Δεν υπάρχουν και πολλά να κάνει κανείς: ενδυναμώνεις τα νοσοκομεία σου, επιδοτείς την έρευνα για πρωτόκολλα θεραπείας και σκευάσματα, οι ευπαθείς άνθρωποι παίρνουν προφυλάξεις, οι υποχόνδριοι μένουν σπίτι, οι καραντινιέρι γκρινιάζουν “δεν υπάρχει κράτος” και οι υπόλοιποι, η συντριπτική πλειοψηφία της ανθρωπότητας δηλαδή, συνεχίζει τη ζωή τους.

Δεν πρόκειται για κάτι σχετικά παράδοξο όπως ο sars-1 ο οποίος είχε υποτίθεται θνησιμότητα 30-40% ή ο έμπολα με ακόμη μεγαλύτερα ποσοστά θνησιμότητας. Σε έναν ιό τόσο υψηλής θνησιμότητας και άρα με μειωμένες δυνατότητες επέκτασης, ενδεχομένως να έχει νόημα να λάβεις μέτρα περιορισμού ξέροντας ότι αυτό το πράγμα δεν πρόκειται να επιβιώσει ή να επεκταθεί και πολύ, οπότε κοιτάς να έχεις όσο το δυνατόν λιγότερο θύματα στο μικρό διάστημα που θα κυκλοφορήσει. Τα πράγματα όμως είναι τελείως διαφορετικά με ένα αερογενώς μεταφερόμενο κωρονοιό ή μια γρίπη.

Ό,τι γλυτώσεις φέτος, ακόμα και αν σε ένα αερογενώς μεταφερόμενο ιό υπάρχει κάτι που να μπορεί να αποτρέψει τη μεταδοσή του, κάτι το οποίο δεν είναι καθόλου σίγουρο, θα το πληρώσεις, ίσως και με τόκο, του χρόνου. Μόνο η συλλογική ανοσία και η τάση κυριαρχίας μιας λιγότερο νοσογόνου μετάλλαξης του ιού, μπορεί να περιορίσει τις συνέπειές του. Όπως και έγινε και στο παρελθόν:τα στελέχη γρίπης του ΄58 και του ΄68 αντικαταστάθηκαν απο λιγότερο νοσογόνες και άρα πιο ανθεκτικές μεταλλάξεις του ή ίσως και άλλα στελέχη και τα ίδια τα στελέχη αν και δεν εξαφανίστηκαν είναι πλέον πολύ λιγότερο νοσογόνα , όσο τουλάχιστον διαρκεί η συλλογική ανοσία. Οι άνθρωποι δεν έκαναν λοκντάουν αλλά γούντστοκ.

Με άλλα λόγια, μπορούμε να παραδεχτούμε την επικινδυνότητα του ιού, χωρίς αυτό να σημαίνει πως πρέπει απαραίτητα να αποδεχτούμε και τα αδιανόητα μέτρα που επιβλήθηκαν, μέτρα που δεν προβλέπονταν ακόμα και απο τα ίδια τα επιδημιολογικά πρωτόκολλα. Οι επιδημίες λοιμώξεων του αναπνευστικού είναι συνυφασμένες με την ανθρώπινη ζωή, τουλάχιστον τα τελευταία 10.000 χρόνια – κατά καιρούς μπορεί να προκαλέσουν πανδημίες, αλλά η ίδια η μεταλλαξιογόνα φύση τους, εγγυάται ότι σε βάθος λίγων χρόνων θα αποτελούν παρελθόν ή θα έχουν μεταλλαχθεί σε κάτι το συνηθισμένο. Σε αντίθεση με πιο περίπλοκους ιούς, όπως αυτός για την πολιομυελίτιδα, ο οποίος παραμένει λιγο πολύ ίδιος στο διάβα του χρόνου, οι κωρονοιοί και ο ιός της γρίπης μεταλλάσσονται συνεχώς: αυτό απο τη μια σημαίνει πως δύσκολα θα μπορέσουν να αφανιστούν μέσω της ανοσίας της αγέλης ή του μαζικού εμβολιασμού, αλλά απο την άλλη διασφαλίζει πως σε 2 με 3 χρόνια είτε θα έχουν μεταλλαχθεί σε κάτι λιγότερο νοσογόνο, ή θα έχουν αντικατασταθεί απο έναν άλλο, καλύτερα προσαρμοσμένο στις ανθρώπινες κοινωνίες ιό.

Άλλωστε -και αυτό είναι κομβικής σημασίας- η συντριπτική πλειοψηφία των μέτρων δεν είχαν κανένα υγειονομικό χαρακτήρα. Ακόμα και το 1918, όπου τίποτε δεν ήταν γνωστό για τους ιούς, οι ασθενείς εκτίθονταν καθημερινά στον ήλιο – το 2020, τους απαγορευόταν η πρόσβαση σ΄αυτόν. Όλα τα σενάρια πανδημικής αντιμετώπισης έχουν ως βάση την αποφυγή πανικού και τρόμου -αν μη τι άλλο για την ίδια την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού- τώρα ωστόσο τα μήντια και οι ειδικοί ξερνάγαν καθημερινά τρόμο και υστερία. Όπως σε κάθε ιό και αρρώστια υπάρχουν μια σειρά απο θεραπευτικά σκευάσματα, λιγότερο ή περισσότερο αποτελεσματικά∙ στην εποχή του κόβιντ όλα αυτά συμπυκνώθηκαν στο δίπολο του θανάτου: στο ντεπόν και τη μεθ με χρήση μηχανικής υποστήριξης αναπνοής. Όχι μόνο δεν ερευνήθηκε καμία δυνατότητα θεραπείας, αλλά λοιδωρήθηκαν και λογοκρίθηκαν οι ελάχιστες που αναπτύχθηκαν απο ανεξάρτητους γιατρούς και ερευνητές, όπως για παράδειγμα η χλωροκίνη ή η ινβερμεκτίνη. Όταν κάποιοι γιατροί αποφάσισαν με δικές τους πρωτοβουλίες να φτιάξουν ομάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας, αναγκάστηκαν να προστρέξουν σε “κοινότυπες” ουσίες, όπως η κορτιζόνη και η αντιβίωση, πολύ απλά γιατί αν και η φύση της αρρώστιας ήταν γνωστή σχεδόν εξαρχής, δεν είχε γίνει σχεδόν καμία έρευνα για την κλινική της αντιμετώπιση. Η ίδια η πρωτοβάθμια υγεία που είναι η βάση της αντιμετώπισης μιας απειλής της υγείας, όχι μόνο δεν ενδυναμώθηκε, αλλά διαλύθηκε εντελώς. Οι ηλικιωμένοι όχι μόνο δεν προστατεύτηκαν, αλλά αντιθέτως εξοντώθηκαν μαζικά στα γηροκομεία. Γενικά, το ιατρικό αντικαταστάθηκε από το κατασταλτικό και ήταν πολύ πιο εύκολο να δεις μπάτσο παρά γιατρό. Και φυσικά, αν υπήρχε η παραμικρή αμφιβολία για τις προθέσεις των κρατών και των ειδικών τους, η εκστρατεία των εμβολίων ήρθε να τη διαλύσει. Ο σωρός εξωφρενικών ψεμμάτων, αναμενόμενων, αλλά καλά αποκρυμμένων αστοχιών και η εξωφρενική λύσσα επιβολής τους, δεν άφησε πλέον καμία πιθανότητα -πέραν βεβαίως διαφόρων ηλιθίων- όλη αυτή η εκστρατεία να έχει οποιαδήποτε θεραπευτική επιδίωξη. Με άλλα λόγια, ακόμα και αν ο ιός αυτός ήταν στην κατηγορία της πανούκλας και πάλι τα λοκ ντάουν, ο υποχρεωτικός εμβολιασμός, τα πιστοποιητικά και η απαγόρευση κυκλοφορίας, θα ήταν ξεκάθαρα πολιτικά και όχι υγειονομικά μέτρα.

Σ΄ό,τι αφορά την εργαστηριακή προέλευση του ιού: πράγματι ένας εργαστηριακά πειραγμένος ιός, τρομάζει γενικά περισσότερο και ενδεχομένως να κάνει μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας να αποδεχτεί τις εντολές των ειδικών. Οι ενδείξεις ωστόσο τόσο απο κάποιες ιδιομορφίες του ιού (στην πρωτεινική του ακίδα) όσο και -κυρίως- απο τις ίδια τα πεπραγμένα των εργαστηριακών ερευνών gain-of-function προσφέρουν σθεναρές ενδείξεις εργαστηριακής διαρροής. Θα πρέπει να τις αγνοήσουμε, επειδή δε συμφέρουν τη θέση μας; Και σ΄ό,τι αφορά ένα επιχείρημα που ακούστηκε αρκετά, ειδικά τις πρώτες μέρες, πως δηλαδή ο ιός είναι πολύ ακίνδυνος για να είναι βιολογικό όπλο. Καταρχάς, μια έρευνα gain of function δε σημαίνει απαραίτητα και την δημιουργία ενός φονικού ιού. Ένας υπερβολικά φονικός ιός άλλωστε δεν είναι απαραίτητα το καλύτερο βιολογικό όπλο, επειδή πιθανώς θα αφανιστεί γρήγορα ακριβώς εξαιτίας της θνησιμοτητάς του. Ούτε παρόμοιες έρευνες στοχεύουν απαραίτητα σε κάποιο βιολογικό όπλο (αν και οι περισσότερες το κάνουν). Εκ των πραγμάτων ένας ιος ήπιας θνησιμότητας, όπως ο sars-cov-2 αποδείχτηκε άλλωστε καλύτερο όπλο για τα καπιταλιστικά συμφέροντα απ΄ό,τι ένα φονικό γενετικά τροποποιημένο τερατάκι.

Ο βασικός ωστόσο λόγος που δεν πρέπει να απορρίψουμε την εργαστηριακή διαρροή (ή και απελευθέρωση) είναι η πραγματική επικινδυνότητα όλως αυτών των ερευνών που πραγματοποιούνται σε εργαστήρια σε όλο τον πλανήτη. Είναι αδιανόητο πως ένα μεγάλο μέρος της βιοτεχνολογικής και ιολογικής έρευνας στηρίζεται στην κατασκευή οργανισμών αυξημένης νοσηρότητας και είναι ακόμη πιο αδιανόητο πως αυτό δικαιολογείται με το “προσομειώνουμε στο εργαστήριο μια νέα απειλή, έτσι ώστε αν εμφανιστεί να μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε καλύτερα”.

Ένας πολύ κομβικός πόλος της εκστρατείας των τελευταίων δυο χρόνων ήταν ακριβώς οι βιοτεχνολογικές επιδιώξεις. Αν μπορέσει να καταδειχτεί πως ακριβώς οι ίδιοι ειδικοί που παράγουν υποτίθεται όλα αυτά τα θαυμαστά εμβόλια και τις κυτταρικές θεραπείες που θα μας σώσουν απο το Θάνατο τον ίδιο και θα μας οδηγήσουν στην εδέμ του μετα-ανθρωπισμού, είναι υπεύθυνοι για τη δημιουργία πολλών απο τις αρρώστειες απο τις οποίες προσπαθούν να μας σώσουν, θα είναι μεγάλο πλήγμα για όλη τη βιομηχανία της βιοτεχνολογίας και ειδικά για την επονείδιστη κάστα των επιδημιολόγων. Αν δηλαδή αρχίσει να διαφαίνεται πως δεν πρόκειται για καλοκάγαθους επιστήμονες ταγμένους στη βελτίωση της ανθρώπινης ζωής, αλλά για επικίνδυνους μανιακούς, χωρίς καμία ενσυναίσθηση ή έστω κατανόηση του αντικειμένου τους, που προσπαθούν να επιβάλλουν την παρουσία τους ως ρυθμιστές της ζωής, κάτι τέτοιο θα αποτελέσει ανάχωμα στην βιοτεχνολογική επέλαση.

Δε μπορούμε να γνωρίζουμε τι ακριβώς ισχύει στη γουχάν ή στα υποτιθέμενα εργαστήρια στην ουκρανία. Αυτό που όμως γνωρίζουμε είναι πως πολλά απο τα βασικά πρόσωπα και φορείς της παρούσας εκστρατείας (ο φάουτσι, ο γκέητς, ο ντάζεκ κτλ), είναι επίσης μπλεγμένα σε χρηματοδοτήσεις ερευνών για την γονιδιακή κοπτοραπτική σε ιούς ώστε να γίνουν πιο παθογόνοι. Κι αυτό είναι κάτι πολύ σοβαρό για να το αφήσουμε στην άκρη, ή να το αγνοήσουμε με ένα “έχει σημασία από που προήρθε ο ιός;”. Ακουμπά τον ίδιο τον πυρήνα της κριτικής ενάντια στη βιοτεχνολογία, τη μετατροπή δηλαδή της ζωής σε εργαστηριακό προϊόν. Στα τελευταία δέκα χρόνια, τα διάφορα στελέχη γρίπης και κωρονοιού είναι αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας και γενετικής κοπτοραπτικής σε εργαστήρια σε όλο τον κόσμο τα οποία μάλιστα επιδοτούνται φανερά. Το να καταδειχτεί πως -για μια ακόμη φορά- όλοι αυτοί οι μικροί ανερμάτιστοι θεοί τα έκαναν σκατά, είναι αναμφίβολα πολύ σημαντικό.

Ακόμα και η πιο τερατώδης εργαστηριακή κατασκευή υπακούει στις δυνάμεις της φυσικής επιλογής. Σε ένα βάθος χρόνου θα αναγκαστεί να προσαρμοστεί και το δίκτυο της ζωής είναι τόσο καλά υφασμένο που οι όποιες καταστροφικές της ιδιότητες θα απορροφηθούν και θα εξομαλυνθούν. Παρόλα αυτά, οι βραχυχρόνιες συνέπειες μπορεί να είναι τρομακτικές. Ενα βιοτεχνολογικό τερατάκι δύσκολα μπορεί να προκαλέσει όλεθρο, ωστόσο η επιβολή της βιοτεχνολογίας ως υπέρτατης δύναμης ρύθμισης και βελτίωσης τη ζωής μπορεί να το κάνει. Και δεν έχουμε την πολυτέλεια να αφήνουμε τα λάθη τους, τις επιμολύνσεις και διαρροές τους, στην άκρη.

[1] Η ισπανική γρίπη του ΄18 υπολογίζεται πως σκότωσε απο 30 έως και 50 εκατομμύρια ανθρώπων σε διάστημα δυο χρόνων, νούμερο πραγματικά τρομακτικό. Ωστόσο δεν μπορούμε να αγνοήσουμε πως επρόκειτο για ένα πληθυσμό εξασθενημένο από το αχανές σφαγείο του πρώτου παγκοσμίου. Επίσης, το αρχικό στέλεχος της ισπανικής γρίπης, αναπτυσσόμενο στα χαρακώματα και στα νοσοκομεία του πολέμου δε δέχτηκε καμία εξελικτική πίεση ώστε να γίνει λιγότερο νοσογόνο κάτι που πιθανώς συνετέλεσε στο πολύ πιο φονικό δεύτερο κύμα του. Τέλος, μιλάμε για μια εποχή που οι ιοί ήταν κάτι άγνωστο και υπάρχουν πολλές γκρίζες ζώνες σ΄εκείνη την επιδημία (για παράδειγμα αδυναμία κατάδειξης του μολυσματικού παθογόνου παράγοντα).