Από την Εταιρεία Θεάτρου Παίκτες παρακολουθήσαμε στο Θέατρο Φούρνος μια δραματοποιημένη σύνθεση διηγημάτων της βραβευμένης Αργεντινής συγγραφέως Σαμάνθα Σβέμπλιν, από το βιβλίο της «Μια μπουκιά πουλιών», με τίτλο της παράστασης «Δεσμοί. Ιστορίες ανοίκειας καθημερινότητας», σε μετάφραση, διασκευή και σκηνοθεσία της Μαρίας Σάββα.
Η Σαμάνθα Σβέμπλιν, γεννημένη το 1978 στο Μπουένος Άιρες, καταφέρνει να χτίζει αλλόκοτες και ταυτόχρονα παράδοξα οικείες, κρυστάλλινες και σκοτεινές μαζί ιστορίες, διερευνώντας το «αφώτιστο» μέρος της ανθρώπινης ψυχής με έναν πρωτότυπο τρόπο, εστιάζοντας κυρίως στους οικογενειακούς θεσμούς και στην παραδεδεγμένη ηθική. Διαλύοντας με το «οξύ» της γραφίδας της πολλούς καθιερωμένους μύθους, κάτω από μια ανανεωμένη, «γοτθική» ματιά, που εγκιβωτίζει Χόφμαν, Πόε, τους κλασικούς, Κεβέδο, Καλντερόν, Θερβάντες, ακόμη τον ζωγράφο Γκόγια των caprichos και, από τους νεότερους συγγραφείς, Ινκλάν, Λόρκα, Αλμπέρτι.
Τέσσερις «απειλητικές» ιστορίες από το πιο πάνω βιβλίο της Σβέμπλιν αποτελούν τον κορμό του θεατρικού έργου που παρακολουθήσαμε στο Θέατρο Φούρνος, μιας τεθλασμένης γραφής και ασύμμετρης ανάπτυξης, με δόσεις μαύρου χιούμορ. Πρέπει κάποιος να διαθέτει εξοικείωση δεύτερου βαθμού με τον λεγόμενο «μαγικό ρεαλισμό» της νοτιοαμερικανικής κουλτούρας για να υπερβεί την επιφανειακή εκδοχή με την οποία, πλην εξαιρέσεων, μεταφυτεύθηκε στη χώρα μας αυτό το κίνημα αμέσως μετά την πτώση της Χούντας, χωρίς τα πολιτικά συμφραζόμενά του.
Οι πέντε εφαπτόμενες ιστορίες έχουν ως συνδετικό κρίκο τη βία, οικογενειακή, κοινωνική, έμφυλη κυρίως, με μόνιμο θύμα τη γυναίκα. Αυτός είναι ο άξονας της παράστασης. Το ζήτημα είναι ότι τα κείμενα προέρχονται από τον αφηγηματικό λόγο, με έντονες εικόνες και περιγραφή σκληρών, ακραίων καταστάσεων, προορισμένες να «φιλτραριστούν» μέσα από την ανάγνωση, όχι να παρασταθούν ζωντανά, ρεαλιστικά στη σκηνή. Η σκηνοθεσία χειρίζεται ευφυώς το πράγμα, όπως στην ιστορία με το κορίτσι που τρώει ζωντανά πουλιά, όπου δεν αρκείται να μας δείξει μια ιστορία φρίκης και τρόμου, αλλά κατορθώνει, με την κίνηση των χεριών που μιμούνται πτήση, να υποβάλει τη μαγικοτελεστική πλευρά της ωμοφαγίας - ώστε το κορίτσι να αποκτήσει την πτητική ικανότητα του ζώου που αφομοιώνει. Με παρόμοιο τρόπο «εξημερώνεται» η βία και στις άλλες τρεις ιστορίες, με αποκορύφωμα την τελευταία, τη «Βαριά βαλίτσα του Μπεναβίδες», με το πτώμα της γυναίκας του ήρωα, που θα ήταν πράγματι ασήκωτη αν είχε δοθεί ρεαλιστικά και όχι ονειρικά, όπως σκηνοθετήθηκε έντεχνα.
Το κύριο πλεονέκτημα της παράστασης, πέραν των πιο πάνω, είναι οι καλές ερμηνείες των ηθοποιών, ιδίως του Λευτέρη Καταχανά, που διαπρέπει, μονολεκτικά, στον κεντρικό ρόλο, λιτός, αλλά πλήρης, χρησμικός ονειρευτής και ονειρευόμενος ταυτόχρονα σε κάθε στιγμή του ρευστού του ονείρου. Δίπλα στους ικανούς Αιμιλία Κεφαλά, που παίζει ωραία με τα μάτια, Δημήτρη Παπακωνσταντίνου, στέρεος, και τη σκηνοθέτρια Μαρία Σάββα ως καταλύτη ψυχών-σωμάτων και ιδεατή ψυχοπομπό. Με τα επαρκή σκηνικά-κοστούμια της Μαρίας Καραθάνου και τους σκιερούς φωτισμούς της Ναυσικάς Χριστοδουλάκου.
Θα αναφερθώ και σε άλλη μία παράσταση, το μουσικοθεατρικό έργο του Ανδρέα Ζαφείρη «Παύλος Σιδηρόπουλος: Ο άγνωστος πρίγκιπας», αφιερωμένο στη ζωή και στον θάνατο του Παύλου Σιδηρόπουλου, στον θεατρικό χώρο 2510, με σκηνικά της Ναταλίας Κιτσούλη.
Το έργο είναι συγκλονιστικά επίκαιρο, καθώς δίνει ανάγλυφη, με σπαρακτική ειλικρίνεια, σε πρώτο πρόσωπο, την ιστορία του εξαιρετικά ταλαντούχου μουσικού και τραγουδοποιού Παύλου Σιδηρόπουλου, που ενσάρκωνε μια ολόκληρη γενιά των ελπίδων, το νήμα της ζωής του οποίου κόπηκε τόσο πρόωρα και άδικα. Με δεσπόζον το εμβληματικό τραγούδι «Έχε τον νου σου στο παιδί…». Θα εστιάσω στο θεατρικό κυρίως κομμάτι. Ο νεότατος συνθέτης Θανάσης Πεθεριώτης, που μοιάζει τόσο πολύ φυσιογνωμικά -και όχι μόνο- στον Παύλο, με μια ερμηνεία συγκλονιστική, «τα λέει όλα» όσα μπορεί να ειπωθούν για τον Παύλο και την εποχή του. Γίνεται ο ίδιος ο Παύλος! Δίπλα του, η συγκινητική παρουσία του παλαίμαχου παιδικού φίλου του Παύλου, του ντράμερ Τόλη Μαστρόκαλου. Δεν θέλω να πω κάτι άλλο, πηγαίνετε να δείτε το «παιδί»…
